साहित्य/कला

किरण राज पाण्डे आउन छाडे हलकाराहरु गाउँघरमा परदेशीका चिट्ठी बोकेर मायका प्रेम पत्र बोकेर । अचेल बज्दैन नगरा पिटिन्न ढोल र सुनिन्न कट्वाल दाइहरुका उर्दी पनि । बिष्टको दैलोमा फेसबुकले नै पुर्याउँछ अचेल समाचार । रिकुटेलाई सुन्दर हीरो हिरोइनका पोस्टकार्ड पठाउन छाडी साहीँलीले मायाको भाकामा अचेल म्यासेन्जर ममैँ आउँछ रे नयाँ बर्षको शुभकामना । सायद मौसम फेरियो समय बदलियो र मान्छे हराए कता कता.. ...

( किरण पाण्डे ) जुग बित्यो वा भनौं युगै बित्यो तिम्रो प्रतीक्षामा । हिजै जस्तो लाग्छ सल्लेरी बनमा सँगै डुलेको सँगै गाऊँघरको मेलापात भरेको खेत खलियान र डाँडापाखामा सँगै डुलेको । तर गाउँघर उजाड लाग्छ आज न्याउलीको बिरह बाहेक सुनसान छ सल्लेरी बन । न त कुनै चहलपहल र उत्साह छ गाऊँघरको मेलापात । उराठ मरूभूमी जस्तै उजाड भएको छ मेरो मन पनि । तै पनि घूम ओढेका आँखा कलेटी परेका ओठ र निःशब्द मन बोकेर हर पल हर घडी तिम्रै अगमानको प्रतीक्षामा मूर्तिवत खडा छ मेरो मन । हिजो सम्झेर बित्छ्न आज पनि मेरा दिन, तिम्रो सम्झना जादैन मुटु बाट कुनै छिन! तिमी नहुनु लाई नै तिमी भएको ठानी दिन्छु जे भएन, जे पाइन भावीको लेख मानी दिन्छु भित्तामा क्यालेन्डर फेरिए केश सफेदीले घेरिए ...

दीपक जीएम आर्जव समाजलाई सकारात्मक रूपले आगडि बढाउने जिम्मा एकजनाको मात्र नभई हामी सबैको दायित्व हो तसर्थ हामी आफैले यस विषयलाई गम्भीरता पूर्वक लिनु आवश्यक छ । राम केही सोच्दै थियो तर कुनै मेसो नपाएर होला ऊ आफैमा भुनभुनाउदै ''कसो गर्ने होला प्यारीलाई..आमाले सधै मिलेर बस्नु भन्नु भएको थियो तर अफसोच अहिले आएर मलाई उसको छाया सम्म हेर्नु मन छैन । कुरा केही समय अघिको हो,रामले भर्खर बिहे गरेर बुहारी भित्र्याएको थियो ।खुसहाल जीवनयापन बिताउँदै अघि बढ्ने क्रममा एकाएक रामकी आमा लाई रोगले ग्रस्त बनाउँछ त्यसैले कत्ति पनि ढिला नगरी राम आफ्नी आमालाई नजिकैमा भर्खर खुलेको अस्पताल लिएर जान्छ। उपचार गर्ने क्रममा ऋणले टुप्पी नाघ्न पुग्छ,जसकारण राम अनि प्यारी सारै दुखी हुन पुग्छन । करीब एक महिना पछि राम आमालाई लिएर घर पुग्छ,सामान्य अवस्था भएता पनि औषधीको चाप भने यथावत नै रहन्छ। पैसाको अभावले ...

दीपक जिएम आर्जव गहभरी आँशु लिई सागर आफैमा बरबराई रहेको हुन्छ । खै दैवले के त्यस्तो नगर्नु गरेछन् । र जसले गर्दा आज आएर आफ्नो जीवनलाई धिक्कार्दैछ । बेडमा रहेको फोटो हेर्न थाल्छ र अतितका पाना पल्टाउन पुग्छ । जहाँ एउटा दलदलभित्र उसको सुन्दर संसार थियो । मध्यम परिवारमा हुर्केको सागरमा कुनै कुराको कमी थिएन । हाँस्दै खेल्दै जीवनलाई पार गर्दै थियो कि अचानक उसको घर नजिकैमा कुनै नयाँ छिमेकको बसाइँसराई हुन पुग्छ । सागर कलेजबाट फर्किन्छ र घरमा आफू पास भएको खुशखबरी सुनाउँछ । यो सुनेर उसका परिवार हर्षित हुन पुग्छन् । तर अचानक सागर झस्कन्छ किनकी घरमा उसको परिवारबाहेक अरु सदस्यहरु पनि हुन्छन् तर सागरले नचिनेको कारण एकटकसँग उनीहरुतिर टोलाईरहन्छ । यत्तिकैमा सागरको आमाले उसलाई “नमस्ते गर बाबु हाम्रो नयाँ छिमेकी र तेरो बुबाको पुरानो साथी हुनुहुन्छ ।” सागरले सबैलाई नमस्ते भनि सम्बोधन गर्दछ ।...

दाङ, ४ चैत। दाङ जिल्ला उद्योग वाणिज्य संघको ५१ औ स्थापना दिवसको अवसरमा बक्तृत्व कला प्रतियोगीतामा केशव फेन्सी स्टोरका नविन श्रेष्ठ प्रथम हुनुभएको छ । दाङको आर्थिक विकासमा निजी क्षेत्रको भुमिका विषयमा गरिएको बक्तृत्वकला प्रतियोगीतामा यस वर्ष पनि श्रेष्ठ प्रथम हुनु भएको छ । प्रतियोगीतामा गत वर्ष पनि प्रथम भएका श्रेष्ठ प्रथम, खेमराज भण्डारी द्धितीय हुनुभएको थियो । प्रतियोगीताको निणर्ायकमा माया पोख्रेल, निशान्त आचार्य र डा.लोकराज पराजुली रहनु भएको थियो । कार्यक्रम दाङ जिल्ला उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष टंकसिह वुढाथोकीको अध्यक्षता तथा संघका निवर्तमान अध्यक्ष नारायणप्रसाद भुसालको प्रमुख आतिथ्यतामा भएको थियो । कार्यक्रममा बक्तृत्व कला प्रतियोगीता उप समितीका संयोजक एकनारायण पौडेलको स्वागत मन्तव्य वाट सुरु भएको कार्यक्रमको सहजिकरण संघका वाणिज्य उपाध्यक्ष रामप्रसाद पोख्रेलले गरेका...

दीपक जी.एम " आर्जव "  समाजमा अहिले पनि छोरीलाई भन्दा छोरालाई बढी प्राथमिकता दिने गरिन्छ । छोरी जन्मिदा दुखित हुने र छोरा जन्मिदा खुशी हुने मानिसहरु धेरै भेटिन्छन् । समाजमा विभिन्न किसिमका मानिसहरुको बसोबास रहेको हुन्छ तर पनि आजको दिनहरुमा धेरै उदाहरणहरु सजिलैसँग हामीहरु देख्न सक्छौं । छोरीप्रति माया नहुने होइन तर पनि छोराको आशमा नरहने बुवाआमा कमै होलान् । “ए भेषे तेरो भाग्यमा छोरा छैन जस्तो छ । मलाई त आश लाग्ने छोड्यो । छिमेकी रणेको कुरा सुनेर भेषे निराश भई पुर्पुरोमा हात राखी थचक्क भुइँमा बस्छ । ज्योति बुवाको निन्याउँरो अनुहारलाई नियालिरहेकी हुन्छे । छोराको आशमा तीनवटी लगातार छोरीहरु जन्मिदा भेषे अत्यन्त दुःखी हुन्छ । पुनः रणे बोल्छ– हेर भेषे मैले भनेको मान्छस् भने अर्की स्वास्नी भित्र्याउने तरखर गर । होइन भने कहिलेसम्म यसरी एकपछि अर्को छोरा पाउने आशमा छोरीहरु जन्माइरहन्छस्...

दाङ, १ फागुन । राप्ती साहित्य परिषद दाङको आयोजनामा शुक्रबार घोराहीमा एक कार्यक्रम गरी नगेन्द्र गुरुको सातौ कृतिको समिक्षा गरएको छ । परिषद दाङका उपाध्यक्ष गुरुको अध्यक्षता एवं राप्ती साहित्य परिषद केन्द्रका अध्यक्ष पुरुषोत्तम खनालको प्रमुख आतिथ्यतामा एक कार्यक्रम गरी तिमीले गाउँ छोडेपछि कविता संग्रहको समीक्षा गरिएको हो । कविता संग्रहको समिक्षा साहित्यकार डा.कृष्णराज डीसी र यज्ञ बहादुर डाँगीले गर्नुभएको थियो । प्रमुख अतिथि खनालले नगेन्द्र गुरुका रचना अन्याय र कुसंस्कारका विरुद्धमा हुने गरेको बताउनु भयो । महिला प्रतिको सम्मान र राष्ट्रप्रतिको माया कृतिमा रहेको बताउनु भयो । कार्यक्रममा लेखक संघका अध्यक्ष खगराज न्यौपाने, सिस्नोपानी नेपालका अध्यक्ष डा. लोकराज पराजुली, योग पतन्जली लुम्विनी प्रदेशका संयोजक प्रेम शाह, देवा पौडेल लगायतकाले शुभकामना मन्तव्य दिनुभएको थियो । साहित्यका...

रितीका अधिकारी टिनटिनटिन…घण्टी बज्यो । सबैजना घर जाने भनेर खुसी भए । मलाई भने कहिल्यै घर जान नपरे हुन्थ्यो झैँ भएको थियो । आँखैअघि हरबखत त्यही मान्छेको अनुहार आइरहन्थ्यो । टोलाइरहेकी थिएँ । उसैको हात बिस्तारै मेरो तिघ्रामा सल्बलाएको महशुस गरेँ । ‘आस्था…ए आस्था…’झसङ्ग भएँ । मधुले ढोकाबाट बोलाइरहेकी रहिछे, ‘तँ कता टोलाको के, सबैजना गइसके ।’ मधुले भनी । हामी कलेजबाट निस्कियौँ । मौन । मलाई हिजैको घटनाको झल्को बारम्बार आइरहेको थियो । जतिबेला पनि त्यो हात घरि मेरो तिघ्रामा सल्बलाइरहेको त घरि मेरो छातीसम्म पुग्न खोजेको महशुस गरिरहन्थेँ । भित्रभित्रै रुन्थेँ।कराउँथेँ । मनले त ठूलो स्वरमा ‘हात हटा…’ भनिरहन्थ्यो । आँसुले भरिन्थे आँखा । तर झर्न भने सक्दैनथ्यो । ‘कस्तो कस्तो हुन्छन् है केटा मान्छेहरु…छ्या !’ मधुले भनी । ‘किन र ?’ मैले प्रश्न गरेँ । ‘भर्खर भनेँ त’ उसले उ...

दीपक जीएम  कतिबेला कुनबेला के आइपर्छ कसैलाई थाहा हुदैन तर पनि मानिसहरु सँघर्ष गर्न छोडदैनन ।जीवनको गतिशील यात्रामा कसैलाई सुख प्राप्ति हुन्छ भने कसैलाई दुस्ख र पनि आफ्नै सँसारमा रमाउँदै विभिन्न नानाथरिका सञ्जाल बुन्दै अघि बढ्ने क्रम भने रोकिएको अहिले सम्म देखिएको छैन । सागर एउटा त्यस्तो नाम गरेको व्यक्ति जसलाई न त कसैसँग कुनै लगाव छ न त कसै प्रति केही चासो,आफ्नै बेग्लै सँसारमा ऊ खुसी छ साथै बाहिरी दुनियाको उसलाई कुनै मतलब छैन ।कॉलेजमा एक से एक राम्रा युवतीहरू हुदा हुदै पनि सागर लाई उनीहरू प्रति बेवास्ता छ । सागरको इमन्दारिता अनि पढाई तिर को ध्यानकर्षण देखेर कॉलेजका गुरुहरु पनि सारै खुसी हुनुहुन्थ्यो ।क्लासमा पनी ऊ अति नै लोकप्रिय थियो ।समय बित्दै गयो,सागर पढाई सिध्याएर बुवाको कारोबार सम्हाल्न थाल्यो साथै प्रगतिका पाइलाहरु चुम्न थाल्यो । जीवन मरण को कुनै समय हुदैन त्य...