फोटो(शब्द) ः रीता लामा
प्रदेशको स्थायी राजधानी र नामाकरणको बारेमा प्रदेश पाँचको विशेष समितीले केही प्रश्नावली तयार पारेर सबै सरोकारवासँग लिखित जवाफ मागेको थियो । जसमा प्रदेश राजधानीको विशेषता भनेर ८ वटा प्रश्नहरु सोधिएको थियो भने प्रदेश नामको सम्बन्धमा व्याख्या सहित एउटा प्रश्न गरिएको थियो ।
विशेषसमितीले राजधानीको विशेषतामा प्रसासनिक सुगमता कस्तो हुनुपर्ला, भुमि व्यवस्था कसरी गर्ने, भुमि केन्द्रण नीति कस्तो हुनुपर्ने, प्रदेश राजधानीको क्षेत्रको जनघनत्व र वातावरण अनुकुलता कस्तो हुनुपर्ने, सामरिक सुरक्षा व्यवस्था के कस्तो हुनुपर्ने, भौगोलिक अनुकुलता कस्तो हुनुपर्ने, कुन स्थानमा उपयुक्त होला र अन्तमा व्यक्ति सुझाव मागिएको थियो ।
यस्तै प्रदेश नामाकरण्ण गर्दा के आधारमा गर्नुपर्ने भन्दै ऐतिहासिक, सामाजिक सांस्कृतिक आधार र भौगोलिक आधार पनि सोधिएको थियो ।
तत्कालिन शेरवबहादुर देउवाको सरकारले पाँच नम्वर प्रदेशको राजधानीलार्ई प्रदेशको एक छेउमा लगेर अस्थायी राजधानी तोके पछि प्रदेश पाँचमा राजनीधानको नाम के राख्ने र कुन ठाउँमा राख्ने भन्ने विषयमा विवाद चुलिएको हो ।
प्रतिनीधि एवम प्रदेशसभाको चुनाव अगावै दाङलाई राजधानी बनाउने विषयमा सरोकारवाला निकायले धेरै आन्दोलत एवम नारावाजी गरेका थिए । तर अन्तमा अस्थायी राजधानी बुटवलमा तोकिए पछि अहिले दाङ सहित आसपासका जिल्लाहरु कुडिएका छन । दाङ मात्रै नभएर यसका नजिकका जिल्लाहरु बाके, बर्दिया, रोल्पा, रुकुम, प्युठान, अर्घाखाचि, कपिलवस्तुले पनि दाङलाई राजधानीको लागि उपयुक्त भनेको बुझिएको छ । यस्तै रुपन्देहीसँग सिमा जोडिएको पाल्पा जिल्लाले समेत सुझाव संकलनकर्ताहरुलाई पाँच नम्वर प्रदेशको राजधानी दाङ हुनुपर्ने धारणा राखेको बुझिएको छ ।
