श्रीधर महरा
अध्यक्ष, दाङ चेम्बर अफ कमर्श
दाङ चेम्बर अफ कमर्शको आयोजनामा आगामी माघ १० देखि २२ गतेसम्म नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० पर्यटन प्रबद्र्धन व्यापारिक एवं कृषि औद्योगिक महोत्सव–२०७६ हुँदैछ । महोत्सवका लागि तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको छ । प्रत्येक वर्ष जसो आयोजना गरिने मेला महोत्सवले जिल्लाको कृषि, औद्योगिक, पर्यटनको क्षेत्रमा प्रगती भैरहेको महसुस गरिएको छ । व्यवसायीक रुपमा समेत सफल मानिएको यस्ता ठुला मेला महोत्सव वर्षमै विभिन्न स्थानमा एकै पटक समेत आयोजना गर्न लागिएको छ । दाङ चेम्बर अफ कमर्श जिल्लामा नयाँ संगठन हो । यो संस्थाले पहिलो पटक आयोजना गरेको महोत्सवको तयारी र यसको विविध विषयमा आयोजक समितिका निर्देशक तथा दाङ चेम्बर अफ कमर्शका अध्यक्ष श्रीधर महरासँग नवीन अभिलाषीले गर्नुभएको कुराकानीको सारसंक्षेप :
महोत्सवको मिति नजिक आईसकेको छ, तयारी के कति अगाडी बढेको छ ?
महोत्सवको तयारी चलिरहेको छ, स्टल निर्माण हुने क्रम सम्पन्न भएको छ भने बुकिङ पनि भैरहेको छ, महोत्सव स्थलको साजसज्जामा काम भैरहेको छ । यता प्रचारप्रसार र विभिन्न निकायसँगको सल्लाह समन्वयमा हामीले काम गर्दै आएका छौँ । जिल्लाका सम्पुर्ण निकायहरुको साथ र सहयोग छ । यो दाङ चेम्बर अफ कमर्शको मात्र महोत्सव नभएर जिल्लाकै महोत्सव भएका कारण पनि सबैले सहयोग गरिरहनु भएको छ । त्यसकारण पनि स्वतःस्फुर्त रुपमा हामीले कृषि, पर्यटन र उद्योगका विभिन्न पाटो र पक्षका विषयमा हामीले समन्वय गरिरहेका छौँ । टिकट छपाउने देखि पर्यटन मन्त्रीको आगमनलाई सहज बनाउने र शोभायात्राको ¥यालीलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने भन्ने बारेमा हामीले सम्पुर्ण तयारी अगाडी बढाईरहेका छौँ । यो तयारी अन्तिम चरण छ ।
यस्ता महोत्सव त प्रत्येक वर्ष लाग्दै आएका छन्, तपाईहरुले यो वर्ष महोत्सव किन लगाउनुप¥यो ?
नेपाल सरकारले यो वर्षलाई पर्यटन भ्रमण वर्षको रुपमा मनाई रहँदा हामीले जिल्लास्तरबाट केहि सहयोग गर्न सक्छौँ कि भन्ने हो । हाम्रो पहलबाट विदेशबाटै पर्यटक भित्राउने बातावरण त हामीले बनाउन नसकौँला तर जिल्लामा पर्यटनमैत्री बाताबरण त बनाउन सक्छौँ नी । देशको मौलिक कला संस्कृति सभ्यता र यहाँका मनमोहक प्राकृतिक सम्भयताहरुलाई अन्र्तराष्ट्रिय रुपमा चिनाउनुका साथै अन्र्तराष्टिङ पर्यटन प्रवद्र्धन र राष्ट्रको अर्थतन्त्र विकासमा टेवा पु¥याउनका लागि महोत्सव आयोजना गरिएको हो । यसको साथै स्थानीय एवं राष्ट्रिय स्तरमा पर्यटन प्रवद्र्धन तथा कृषि उद्योगहरुले उत्पादन गरेका बस्तुहरुको पहिचान गराई कृषि तथा उद्योगहरुमा प्रयोग हुने आधुनिक प्रविधिहरुको जानकारी दिने र आन्तरिक पर्यटनमा टेवा पु¥याउने हाम्र्रो उदेश्य रहेको छ । यस्तै महलिा उद्यमशीलता तथा लघु घरेलु उद्योगबाट उत्पादन गरेका बस्तुहरुको उचित गुणस्तरियको पहिचान गराई आम जनमानसहरु र नागरिकहरुमा स्वदेशी उत्पादनमा प्रयोग गर्न प्रोत्साहन गर्ने हाम्रो उद्येश्य हो । यसको साथै स्थानीय ब्यापार प्रवद्र्धन एव विकास गरी स्थानीय उउत्पादनको बजारीकरणमा सहयोग पु¥याउने, जिल्लाका धार्मिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक तथा पर्यटकीय स्थलहरुको प्रचारप्रसार र विकासमा सहयोग पु¥याउने, स्थानीय कला प्रतिभाको खोजी र प्रसारप्रसार गर्ने, स्थान दिनका लागि यो महोत्सव महत्वपुर्ण छ ।
दाङ चेम्बर अफ कमर्श जिल्लामा नयाँ संस्था हो, कसरी समन्वय गरिरहनु भएको छ ?
नेपालमा पहिलो तर जिल्लामा नयाँ संस्था हो । यो महोत्सवले सबैसँगको परिचय र समन्वयमा बढाउने छ, जिल्लामा उद्योग, व्यापार, कृषि, पर्यटन क्षेत्रमा व्यवसाय सञ्चालन गरी देशकै अर्थतन्त्रमा सहयोग पु¥याउने उदेश्यले स्थापना भएको यो संस्थाले पहिलो पटक आयोजना गरेको भएपनि सबैको सहयोग मिलेको छ । महोत्सव सफल बनाउनका लागि २० भन्दा बढि समितिहरु निर्माण गरेका छौँ । कार्यक्रम तथा मञ्च व्यवस्थापन, अनुगमन तथा मुल्यांकन, स्टल व्यवस्थापन, अर्थ समिति, प्रचारप्रसार तथा सुरक्षा लगाएतका समितिहरुले काम गरिरहनु भएको छ ।
महोत्सवमा स्टलहरु निर्माण गर्नुभएको छ । ब्यापार व्यवसायका लागि स्थानीय व्यवसायीक ब्यक्तिहरुले महोत्सवबाट के सहयोग पाउछन ?
हामीले स्थानीय उत्पादनका स्टललाई १० प्रतिशत सहुलियतमा प्रदान गर्ने निर्णय गरेका छौँ । महोत्सवमा स्थानीय व्यवसायीहरुको उत्पादन तथा बस्तुले प्राथमिकता पाओस् भन्ने उद्देश्यले हामीले सहुलियत प्रदान गर्ने निर्णय गरेका हौं । महोत्सवमा बाहिरका उत्पादन भन्दा स्थानीय उत्पादनलाई नै बढी प्रथमिकता दिइने छ । त्यसैगरी चेम्वर अफ कर्मसका साधारण सदस्यहरुको स्टललाई १५ प्रतिशत छुट प्रदान गरिने छ । र अर्को महत्वपूर्ण कुरा हामीले स्थानीय व्यवसायीक ब्यक्तिहरुलाई स्टल दिएका छौँ । त्यसमा पनि पान नम्बर भएका व्यवसायीहरुले मात्र स्टल पाउनु भएको छ । १८० वटा स्टल निर्माण गरेका छौँ । त्यसमा करिव ८० प्रतिशत स्टलहरु बुकिङ भैसकेको छ । ती स्टलहरुमा हामीले स्थानीय उत्पादनका कृषि सामग्रीहरु राख्ने छौँ, घरेलु उत्पादनका सामग्रीहरु झनै विशेष आकर्षकको रुपमा राखिने छ ।
महोत्सवबाट तपाईहरुले के कति अपेक्षा राख्नु भएको छ ?
महोत्सवबाट हामीले तत्कालै राख्नुपर्ने अपेक्षा भन्दा पनि दिर्घकालिन अपेक्षाहरु धेरै छन् । हामीले ४ लाख भन्दा बढि दर्शकहरुलाई महोत्सवमा ल्याउने गरी योजना बनाएका छौँ । त्यो मात्रामा दर्शकहरुको सहभागीता भयो भने हामीले लक्ष्य हाँसिल गर्नेछौँ । र त्यो अनुसारको तयारी पनि छ । प्रमुख विषय त हामीले जिल्लाको कृषि, उद्योग र पर्यटनको क्षेत्रको विकासका लागि औपचारिक तथा अनौपचारिक रुपमा सहयोग गर्ने नै हो । लुकेर रहेका प्रतिभाहरुलाई बाहिर ल्याउने र राष्ट्रिय कलाकार बनाउने, कृषकहरुको मनोबल बढाएर कृषि क्रान्तिका लागि अग्रसर बनाउने, उद्योग तथा बाणिज्यको अहिलेको अवस्थालाई झनै बलियो बनाउने र स्थानीय बजारको विस्तारका लागि नै यो महोत्सव आयोजना गरिएकाले त्यसको प्रतिफल तत्कालै नआउन पनि सक्छ ।
महोत्सवमा दर्शकहरुलाई आकर्षण गर्ने अन्य के कस्ता गतिविधिहरु गर्दै हुनुहुन्छ ?
अहिलेसम्मको महोत्सवमा हामीले के देखेका छौँ भने मनोरञ्जनका साधनहरु नहुँदा सम्म दर्शकहरुको सहभागीता राम्रो हुँदैन । त्यसका कारणले पनि हामीले यो पटक महोत्सवलाई भब्य बनाउने र हाम्रा स्थानीय लोकसंस्कृति, परम्परा र जातीय सम्पदाहरुको प्रचारप्रसारका लागि दैनिक सांस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गरेका छौँ । यो अति नै महत्वपुर्ण हुने छ । राष्ट्रिय कलाकार देखि स्थानीय कलाकारहरुको जमघट हुने व्यवस्था मिलाएका छौँ । बाहिरबाट हामीले करिव ४०÷४२ जना चर्चित कलाकारहरु ल्याउँदै छौँ, भने एक सय बढि कलाकार जिल्लामै हुनुहुन्छ, सबैलाई समेट्ने गरी योजना बनाएका छौँ । विभिन्न विद्यालयको प्रतिभाहरुले ठाउँ पाउनेछन् भने प्रतियोगिता समेत हामीले आयोजना गरेका छौँ । यसले अझ रौनक थप्ने छ । यस्तै थारु, मगर समुदायका कलासंस्कृति प्रदर्शनका लागि पनि हामीले कार्यक्रम निर्माण गरेका छौँ ।
बालउद्यानको व्यवस्था गर्नुभएको छ की छैन ?
किन नहुनु ? बालउद्यानका सम्पुर्ण व्यवस्था हामीले गरेका छौँ । पहिले भन्दा फरक र रोचक उपकरणहरु पनि छन् । जस्तो मौतको कुवा एक तलाको मात्र देखेका हामीहरुले यो पटक दुई तलाको देख्न पाउने छाँ । त्यसको लागि छुट्टै ठुलो स्थानमा छ । त्यसको साथै विज्ञान प्रदर्शनी र दंगाली जादुगरका विभिन्न रोचक कुराहरु पनि दर्शकले देख्न र रमाउन पाउने व्यवस्था मिलाएका छौँ ।